Gay Lingo: Register ng mga Bakla sa

 Poblacion Siay, Zamboanga Sibugay

Bilang Pangangailangan

Sa Kursong Filipino 109

Barayti at Baryasyon ng Wika

Ipinasa kay:

Bb. Fatima E. Tangcalagan

Departamento ng Filipino

Kolehiyo ng Sining at Agham

Jay Ann D. Panes, 2015

Gay Lingo: Register ng mga Bakla sa

 Poblacion Siay, ZamboangaSibugay

Panimula:

Sa mundong ating ginagalawanan, hindi mawawala ang wika sa pakikipag-ugnayan. Ginagamit ito sa pang araw-araw na pamumuhay halimbawa na lamang sa pagpasok at paglabas sa paaralan. Sa pamamagitan ng wika ay nagkakaunawaan at nagagawa ng tao ang mga bagay-bagay na may kabuluhan sa kanilang buhay. Ang wika ay pinakamahalagang biyaya ng Diyos sa tao at ang paggamit nito ay isang katangiang ikinaiiba nito sa iba pang nilalang ng Diyos. Ayon sa aklat ng komunikasyon sa akademikong Filipino ang wika ay isang napakasalimuot na kasangkapan sa pakikipagtalastasan. At sa pagbabagong-hugis ng edukasyon, mahalaga ang papel na ginagampanan ng wika. Nagsisilbi itong tulay upang maunawaan kung ano ang tinutukoy na pagbabago.

            Isa sa katangian ng wika ay buhay o dinamiko dahil tulad ng isang bagay na buhay, ang wika ay patuloy na nagbabago sa pagdaan ng panahon. Ang pagbabago ay maaaring tungo sa pag-unlad. Ang isang halimbawa ng pagiging buhay, daynamiko at pagbabago ng wika ang Bekimon o Gay Lingona palasak na sa ating lipunan.

            Ang Gay Lingo ay mga salitang ginagamit ng mga bading sa pakikipag-usap sa kapwa. Ito ay itinuturing na isang secret code ng iba dahil sa mga salitang ginagamit. Ayon kay Roque (2010) sa kanyang pag-aaral tungkol sa Gay Lingo. Ang “gay lingo” ay may abilidad na bigyang kulay at saya ang isang lipunan tulad ng lipunang Pilipino. Ang gay lingoay walang sinusunod na unibersal na tuntuning gramatika, sapagkat kusa itong nabubuo sa ating kaisipan.

            Ang wika ng mga bakla sa teknikal na termino ay isa sa mga tinatawag na sosyolek. Nakakalikha sila ng mga bagong salita na nagpapakita ng kanilang pagkamalikhain. Maaari rin naming umiimbento sila ng sariling wika upang maipakita sa ibang tao ang kanilang kaibahan sa mga ito.

            Ang pag-aaral na ito ay nakatutulong lalong lalo na sa mga kabataan na walang alam sa gay lingo. Magiging gabay ito upang magkaroon ng kaalaman sa wikang ginagamit ng mga taong nasa ikalawang kasarian o “beki” na tinatawag na gay lingo. At maunawaan ang pagkakaroon ng gay lingo at kadahilanan sa pagtangkilik nito at nang makasabay at maintindihan ang kanilang pinagsasabi kahit na hindi gaanong bihasa sa kanilang lenggwahe.

Paglalahad ng Suliranin

            Nilalayon ng pananaliksik na alamin ang register na wika ng mga nasa ikalawang kasarian o beki. Sa pagtamo ng layunin, hinahangad na sagutin ang mga sumusunod:

1.      Ano-ano ang Rehistro ng mga bakla sa Poblacion Siay, Zamboanga Sibugay?

2.      Ano ang dahilan ng mga bakla sa pagtangkilik ng gay lingo?

3.      Ano ang implikasyon ng gay lingo sa wikang Filipino?

Ang pag-aaral na ito ay nakatuon lamang sa gay lingo na kung saan tutuklasin ng pag-aaral na ito ang mga register na salita o ginagamit ng mga bakla sa Pob. Siay ZSP at bibigyan ng kahulugan. Ang pag-aaral din na ito ay bibigyang pansin ang kahulugan ng register at tatalakayin din kung ano ang dahilan ng mga bakla sa pagtangkilik ng gay lingo.

Balangkas Pangkonsepto

            Ang baryasyon ng wika ay batay sa katayuan ng speaker sa lipunan o sa lupon ng kanyang kinabibilangan. Masasabi natin na ang mga bakla, bilang isang grupo sa lipunan ay may sariling baryasyon ng wika na sila lamang ang nakakintindi. Ang register na wika ay isang uri ng barayti ng wika.

            Ang pag-aaral na ito ay nakasandig sa Teoryang Sosyolingwistiko na kung saan ipinapaliwanag na ang wika ay panlipunan at ang speech ay pang indibidwal at grupo. Kaugnay ng teoryang sosyolingwistiko ang ideya ng pagiging heterogeneous ng wika dahil sa magkakaibang mga indibidwal at grupo na may magkakaibang lugar na tinitirhan, interes, gawain, pinag-aralan at iba pa (Mangahis, et.al, 2005).

            Ayon kay Fishman (1971) sa aklat ng Komunikasyon sa Akademikong Filipino ni Mangahis may dalawang dimension ang pagkakaroon ng varyabilidad ng wika. Una ang dimensyong heograpikal ang nagbubunsod sa pagkakaroon ng linggwistikong diyalekto. Ang pangalawa ay ang dimensyong sosyal na nagbubunsod sa pagkakaroon ng register/jargo/sosyal na varayti. Kaya ngayon may register na wika na ang mga bakla dahil sa sinasabing dimensyong sosyal.

            Ayon sa pag-aaral ni Altes, 2010), ang teoryang speech o community ni Langer, isang pilosopo (Wood, 1997) ay nakakapit din sa teoryang sosyolinggwistik. Ayon kay Wood, pinalalawak ng teoryang speech community ang ating pag-unawa sa kapangyarihang pormatib ng komunikasyon na binubuo ng identidad ng indibidwal, buhay panlipunan, at mga gawaing organisasyunal. Sa isang pangkat makikita ang varyasyon ng wika sa pamamagitan ng mga taong bumubuo rito. Katulad ng register na wika ng mga bakla, nabibilang sila sa anyo ng wika na tinatawag na sosyolek.

            Naniniwala ang mananaliksik na ang mga teoryang ito ay nakakatulong upang mas lalo pang maunawaan at maintindihan kung bakit nagkaroon ng ganitong lenggwahe.

Konseptwalna Paradaym ng Pag-aaral

Larawan 1

 

Ang wika ay patuloy na nalilinang kung mayroong mga taong patuloy na gumagamit nito. Ang mga kabataang bakla ay bahagi ng lipunan, dahilan upang sila ay magkaroon ng wika na para sa kanila lamang at kanilang pagkakakilanlan. Dahil sa patuloy na pagbabago ng wika, patuloy rin na lumalawak ang mga varayti ng wika.

Sa unang kahon sa konseptwal na Paradaym ay kumakatawan ng register na salita ng mga bakla sa Poblacion Siay ng kung saan tutuklasin ang mga register ng gay lingo at bibigyan ng pagpapakahulugan. Sa pangalawang kahon mapag-aaralan din ang kadahilanan ngpaggamit ng mga bakla sa gay lingo. Sa susunod na kahon ay ang implikasyon ng gay lingo sa pagpapaunlad ng wikang Filipino.

Metodo ng Pag-aaral

            Ang parteng ito ay naglalahad ng pamamaraang ginamit ng mananaliksik upang makalikom ng mga datos sa kanyang pag-aaral upang matugunan at masagot ang mga tanong sa  paksang "Gay Lingo: Register ng mga Bakla sa Poblacion Siay, Zamboanga Sibugay”.

Pamamaraang Ginamit

            Ito ay isang komunikasyon at palarawang pananaliksik. Dahil sa malayo sa lugar ng pinag-aralan ang tinitirhan ng mananaliksik. Ang sumusunod ay ang paraan ng mananaliksik sa pagkuha ng mga impormasyon.

Una. Pinaki-usapan ng mananaliksik ang kanyang pinsan na nag-aaral sa Western Mindanao                      State University ESU Siay na maghanap ng labinglima (15) bakla na may alam sa gay    lingo na may edad 18 hanggang 25.

Pangalawa. Nang makahanap ang kanyang pinsan ng mga bakla ay agad itong ibinigay ang           pangalan at numero sa mananaliksik.

Ikatlo. Sa pamamagitan ng komunikasyon sa cellphone isa-isang tinext ng mananaliksik ang          mga bakla at itinanong kung payag ba sila na maging respondente ng mananaliksik at      makakuha ng mga impormasyon tungkol sa mga salita ng gay lingo. At hindi    nagkamali        ang mananaliksik sa pag text sa kanila dahil pumayag sila na gawin silang respondente.

Pang-apat. Agad-agad na nagtala ang mananaliksik ng mga salita na mula sa Filipino na     karaniwang ginagamit sa pakikipagkomunikasyon at sinasalita ng mga tao.

Pang-lima. Tinext ng mananaliksik ang mga salitang naitala sa mga respondenteng bakla.

Pang-anim. Ang kanilang mga sagot ay inihanay ayon sa pagkakaiba ng mga salita.

Pang-pito. Sa pagtanong naman ng ibang impormasyon tungkol sa gay lingo ay tumatawag           ang mananaliksik sa mga baklang respondente at itinala ang impormasyong mahalaga.

Ang mga pinagkunan ng mga Datos

            Sinikap ng mananaliksik na makakuha ng mga impormasyon para sa kanyang pag-aaral sa pamamagitan ng mga aklat na kaugnay sa pag-aaral, tulong ng internet connection na may pdf, scribd, articles, mga blog spot na may kaugnayan sa gay lingo at higit sa lahat ay ang laning lima (15) respondentena may alam sa wika ng nasa ikalawang kasarian o ang gay lingo.

Ang mga Respondente

            Ang mga respondente ng pag-aaral na ito ay ang mga bakla na nag-aaral sa Western Mindanao University ESU Siay na may edad labing walo hanggang dalawamput lima.

Paglalahad ng mga Natuklasan

            Ang Siay ay kabilang sa ikaapat na munisipalidad sa lalawigan ng Zamboanga Sibugay. Nahahati sa dalawamput siyam (29) na mga barangay. Ayon sa senso 2010 ito ay may populasyon na 38,229 at nay kabuuang lawak na 313.66 km2 (Wikipedia).

            Ang register ay isang baryasyon sa wika na may kaugnay sa taong nagsasalita o gumagamit ng wika. Mas madalas nagagamit sa isang particular na disiplina. Ito din ay ang pagtukoy sa mga varayti ng wika ayon sa gumagamit (prezi.com). Ito ay set ng mga salita o ekspresyon na nauunawaan ng mga grupong gumagamit nito na maaaring hindi nauunawaan ng mga taong hindi kasali sa grupo o hindi pamilyar sa propesyon, uri ng trabaho o organisyong kinabibilangan ng mga nagsasalita o grupong nag-uusap (Semorlan,et.al,2009). Ang mga salitang bumubuo sa varayti ng wika na ginagamit ng particular na grupo sa pakikipag-ugnayan sa kagrupo na halos sila lamang ang nakauunawa. Sa pag-aaral na ito, register ng mga bakla ang tinutukoy.

            Isa sa mga register ng wika ay ang wikang ginagamit ng mga bakla. Ayon kay Rubrico (2001) sa pag-aaral ni Hilario tungkol sa Gay Lingo. Ang lenggwahe na ginagamit ng mga bakla o gay lingo ay para sa kanilang grupo lamang. Wala silang intensyong ipagamit ito sa hindi nila kauri. Ito ay sekretong lingo o argot na dapat hindi maintindihan ng mga taga-labas. Ngunit sa paglipas ng panahon ito ay nagging isang bukas na lenggwahe maging sa mga hindi bakla.

            Tunay ngang daynamiko ang wikang Filipino dahil sa pagsibol ng isa na namang panibagong terminong ginagamit ng marami ang gay lingo. ang mga lalaking may pusong mamon ay nakaranas ng matinding pang-iinsulto sa kanilang pagkatao na nagiging resulta ng diskriminasyon nila sa lipunan. Ito ang nagtulak sa kanila upang buuin ang kanilang pagkakakilanlan sa bayan. Dahil dito, naka isip sila ng paraan kung saan maari nilang maitago ang bawat paksang kanilang pag-uusapan.

            Nagsimula ang gay lingo sa Pilipinas noong dekada 60 upang itago sa lipunan ang kanilang mga kwento (scribd). Ayon sa mananaliksik na si Reinero Alba, tinawag ni Jese Javier Reyes noong 1970’s na “swardspeak” ang gay lingo subalit pinabulaan ito ni Ronald Baytan sapagkat sa panahon ngayon, itinuring ang terminolohiyang “sward” na makaluma na kung kaya’t mas kinilala itong sa terminolohiyang gayspeak o gay lingo.

Talahanayan. Mga Salitang Bumubuo sa Register ng mga Bakla sa Poblacion Siay

Gay Lingo	Kahulugan
Shoyat	Payat
Shondak	Pandak
Sholdita	Maldita
Shosipag	Masipag
Shopel	Papel
Shopis	Lapis
Shohok	Buhok
Shokoi	Ako
Shokaw	Ikaw
Shorbataan	Kabataan
Shopamilya	Pamilya
Shontatey	Kakanta
Shomangkon	Pamangkin
Diogu	Bobo
Diotams	Tayo
Diomems	Kami
Diorla	Sila
Diobalolism	Biyuda
Bagening	Bag
Bookining	Aklat
Brainy	Matalino
Headlining	Ulo
Nosining	Ilong
Tittining	Ngipin
Shoesining	Sapatos
Dancining	Sasayaw
Modra	Ina/mama
Fodra	Ama/papa
Grandmodra	Lola
Grandfodra	Lolo
Sisterakas	Ate/kapatid na babae
Btotherakas	Kuya/kapatid na lalaki
Chacka	Pangit
Tsismakirs	Tsismosa
Borlingan	Kapit-bahay
Bog agaw	Pinsan
Ismimbok	Mataba
Shoyu	Nakatira
Bogsuon	Kapatid
Ismepa	maganda
Epo	Gwapo
Bolponak	Cellphone
Mirosistik	Salamin
Shonsa jomung nym?	Anong pangalan mo?
Shuasa shukaw nag shoyu?	Saan ka nakatira?
Shonsa nym sa jumung modra ug fodra?	Sino ang mga magulang mo?
Urla na jumung diodadid?	Ilang taon ka na?
Shoasa ka ng skul?	Saan ka nag-aaral?
Diona ams kay bogsuon?	May kapatid ka?
Shonsa dionam diomongge shormu?	Anong ginagawa mo?
Shoasa shokaw mag fly?	Saan ka pupunta?
Y man ka nag crying?	Bakit ka umiiyak?
Shoknsa jumung shorban?	Sinong kasama mo?
Tsismakirs jo ayom shokaw	Ang tsismosa mo
Shosipag jo ayoms shokaw	Napakasipag mo naman

            Ang mga gay lingo ay nabuo sa pamamagitan ng pagbabaliktad ng mga letra mula sa orihinal nito, pagpapalit ng mga salitang kasingtunog ng orihinal na salita, pagpapalit ng mga pangalan ng sikat na artista o di kaya pangalan ng programa, pagdadagdag ng mga pantig at pagbabago ng mga salita (Jalalon, 2011).

Malikhain ang pagkabuo ng mga Gay lingo sa Pob. ng Siay dahil ang mga salita ay nabubuo sa pamamagitan ng pagkaltas at pagdagdag ng mga pantig at pagbabago ng mga salita ngunit may kaugnayan sa orihinal na salita.

Kabuuang Pagtalakay sa mga Register na Salita ng mga Bakla

Mapapansin na ang mga register na salita ay may kasamang tunog na /sho/ sa unahan ng salita na pinampalit sa kinaltas na pantig sa unahan ng salita. Halimbawa ang gay lingo na; shoyat, shongkad, sholdita, shosipag, sopel, shopis, shokoi, shokaw, shomangkon at iba pa. May mga salita din na nagsisimula sa /dio/ gaya ng diogu, diotams, diomems, diorla, diobalolism. Makikita din sa talahanayan na may mga salita na mula sa Ingles gaya ng bagening, shoesining, headining, bookining, nosining, tittining at iba pa.  May mga gay lingo din na kahit hindi ka bakla o walang alam sa kanilang lenggwahe ay maaari mo pa ring maiintindihan. Katulad ng modra, fodra, sisterakas, brotherakas, tsismakirs at iba pa na naririnig sa mga hindi bakla.

Ang mga salita na naitala sa talahanayan ay madali lang maintindihan kung simpleng salita lang ngunit kung itoy gagamitin sa pangungusap ay mahirap intindihin at unawain.    Ayon sa mga lingwistika, pidgin ang tawag sa isang uri ng wika na nabuo sa kadahilanang may pangangailangan ang ilang grupo ng tao na mag-usap gamit ang pananalita na sila lang laamang ang nakakaintindi (scribd). 

Kadahilanan ng Pagtangkilik ng Gay lingo ng mga Bakla

            Sa mga nakalap na impormasyon ang mga sumusunod ay ilang kadahilanan kung bakit nila ginagamit ang gay lingo.

Sa blog ni Pasigay, binangit ni Baytan ang unti-unting paglago ng gay lingo ay isang uri ng “defense mechanism” upang malabanan ang diskriminasyon na kanilang tinatanggap.

            Isa sa aking nakapanayam ang naging dahilan niya kung bakit siya gumagamit ng gay lingo ay upang maitago nila ang kanilang ulayaw at kabastusan na pag-uusap at maprotektahan ang mga birheng tenga ng mga nasa paligid. Ginagamit din ang gay lingo para lang makasabay sila sa pag-uusap ng mga bakla sa kanilang paligid.

Ginagamit ito para pag-usapan ang mga tao na sila lamang na kauri ang nakakaintindi. Ginagamit din ang gay lingo sa pakikipag-usap sa mga tulad nilang bakla na hindi nila kakilala at nang magkaroon ng tinatawag nilang pagkakaibigan. Para masabi ng mga tao na sila bilang bakla ay nagkakaisa. Ang isa din sa dahilan kung bakit tinatangkilik ang ganitong lenggwahe lalong lalo na ang mga kabataang bakla ay para makasabay sa uri ng pakikipagtalastasan at nang hindi mahuli o maiwanan sa kanilang henerasyon at para makakuha ng atensyon sa pamamagitan ng kanilang pag-uusap na hindi maiintindihan ng mga nakikinig.

Implikasyon sa Pagpapaunlad ng Wikang Filipino

            Malaking halaga ang nagagawa ng wika sa tao dahil ito ang magiging tulay ng bawat isa upang magkaunawaan. Sa Pilipinas, marami nang nagliparang iba’t-ibang uri ng mga salita na lagi na nating naririnig sa araw-araw hanggang sa mabilis na natin itong natutunan at kinalaunan ay matatanggap na rin natin. Isa sa napakadaling umusbong ay ang wika ng mga bakla o gay lingo na ginagamit sa lipunan ng mga sangkabaklaan. Sa panahon ngayon hindi kapansin-pansin na hindi na lamang basta bakla ang gumagamit o maririnig nating nagsasalita ng kanilang lenggwahe kundi mapababae man ay nakakaunawa.

            Sa paglipas ng panahon hindi natin mamamamalayan na gamit na ang gay lingo sa pakikipagtalastasan sa kapwa. Sa mga impormasyong nakalap tungkol sa register ng mga bakla masasabi ng mananaliksik na ang gay lingo ay nakakaapekto sa Wikang Filipino dahil ang ibang mga salitang Filipino ay nawawalan ng halaga at hustisya sa tuwing ginagamit ito sa pamamagitan ng pagkaltas ng mga salita at pagdagdag ng mga walang kabuluhang pantig.

            Ang mga totoong salita ay hindi nagagamit minsan sa pakikipagtalastasan lalong lalo na ang mga kabataan tuwing nag-uusap. Nakakalungkot isipin na mas bihasa pa ang mga kabataang bakla o maging hindi bakla sa gay lingo kaysa wikang Filipino.

Konklusyon

            Batay sa ginawang pananaliksik at mga natuklasang impormasyon idinudulog ang sumusunod:

            Ang gay lingo ay isang makulay na lenggwahe na ginagamit ng mga homosexual upang maitago nila ang kanilang pinag-uusapan. Isang simbolo ng ikatlong lahi sa sangkatauhan.

Ang mga salita ng mga bakla ay madaling maintindihan kung isang salita lamang o parirala. Ngunit kung gagamitin sa pakikipagkomunikasyon ay talagang hindi maiintindihan kung walang alam sa kanilang lenggwahe.

Bakit pa gagamitin ang lenggwahe na dahilan ng hindi pagkakaroon ng epektibong komunikasyon kung may wika naman na kung saan maiintindihan at mauunawaan ng lahat, ang wikang Filipino. Sa paggamit ng ganitong lenggwahe sa harap ng mga taong walang alam sa gay lingo ay nakakainsulto. Kahit paman sabihing hindi sila ang pinag-uusapan kapag nasa harap sila ng mga bakla ay iisipin na sila ang pinag-uusapan dahil wala silang nauunawaan at dahil din sa nabanggit na dahilan ng mga bakla sa paggamit nito ang pag-usapan ang mga tao na sila lamang ang nakakaintindi.

            Malaki ang impluwensiya ng ng paggamit ng gay lingo sa mga taong nasa paligid dahil hindi nagagamit ng maayos ang wikang Filipino sa pakikipagtalastasan na nakakasira sa pormalidada na pag-uusap.

Reference

Aklat

Altes, J. (2010). Ang Varayti ng mga Istambay sa Brgy. Tibanga, Siyudad ng Iligan. Varayti                    at Varyasyon ng Wikang Filipino at Iba pang mga Wika at Wikain. Iligan                               City.Msu-Iligan Institute of Technology. Departamento ng Filipino at Ibang                mga Wika.

Calamian,  M. et.al. (2014). Komunikasyon sa Akademikong Filipino. San Joaquin, Pasig                          City. Grandwater Publishing.

Mangahis, J. et.al. (2005). Komunikasyon sa Akademikong Filipino. Manila, Quezon City.                        C&E Publishing Inc.

Semorlan, T. et.al. (2009). Retorika. 839 Edsa South Triangle Quezon City. C&E Publishing                     Inc.

Internet

Alba, R. (2006). The Filipino Gayspeak (Filipino Gay Speak).Articles:                                                        http://www.ncca.gov.ph/about-articles-culture-and-arts/articles-on-c-n-       ­                        a/articles.php?

Hilario, G. Gay Lingo. Academia: http://www.academia.edu/9569024/Gaylingo.

Jalalon, D. (2011). Gay Lingo ng Ozamiznon. Prezi: http://prezi.com/djt-ays6jpk/gay-lingo-                       ng-ozamiznon-isang-pagsusuri.

Pasigay, J.C. (2012). Konsepto: wika/punto at komento. Blodspot: jcpak.blog.com/mga-                            sulatin//konsepto-wika.

Roque, J. (2010). Gay Lingo. Scribd: http://www.scribd.com/mobile/doc/36124474.

Tekso, R. (2013). Register ng Wika. Prezi: http://prezi.com/8 to                                                                   0ajovioa4/registere_ng_wika.

Siay. Wikipedia: http://m.wikipedia.org/wiki/siay.zambo.-sibugay.